ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΘΡΟΜΒΩΣΗΣ (Π.Η.Θ)
«Η ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΛΗΦΘΕΙ»
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης (Π.Η.Θ) εορτάστηκε στις 13 Οκτωβρίου το 2014.
Η 13η Οκτωβρίου είναι η ημέρα γεννήσεως του Rudolf Virchow του επιστήμονα πρωτοπόρου στην μελέτη της παθοφυσιολογίας της Θρόμβωσης.
Θεσμοθετήθηκε από την μη κερδοσκοπική Διεθνή Εταιρεία Θρόμβωσης και Αιμόστασης (International Society on Thrombosis and Haemostasis (ISTH) ) για να ικανοποιήσει τις ανάγκες για μια επικεντρωμένη παγκόσμια ημέρα αφύπνισης σχετικά με την θρόμβωση.
Πάνω από 175 οργανισμοί παγκοσμίως συμμετείχαν στην πρώτη μέρα με την διοργάνωση ειδικών εκδηλώσεων, εκπαιδευτικών φόρουμ και με εκτεταμένη παρουσία στα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η Κ.Ε.Α.Ε.Χ. (Κυπριακή Εταιρεία Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής) είναι ο επιστημονικός φορέας που ανάλαβε την εκστρατεία αυτή στην Κύπρο αρχικά και στην συνέχεια σε συνεργασία με τον Ι.Μ.Ε.Θ.Α. Κύπρου –( Ινστιτούτο Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή).
Φέτος υποστηρίζουν την εκστρατεία η Καρδιολογική, η Αιματολογική, η Παθολογική και η Πνευμονολογική Εταιρεία κάτω υπό την αιγίδα του Π.Ι.Σ.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Η Π.Η.Θ έχει σαν σκοπό να αυξήσει την διεθνή γνώση σχετικά με την θρόμβωση, συμπεριλαμβανομένων των αιτιών, των παραγόντων κινδύνου, των συμπτωμάτων και την βασισμένη σε επιστημονικές αποδείξεις πρόληψη και θεραπεία.
Τελικός σκοπός είναι η μείωση των θανάτων και της ανικανότητας που προκαλείται από την θρόμβωση.
Σαν ΚΕΑΕΧ και ΙΜΕΘΑ Κύπρου η αποστολή μας στηρίζει τον στόχο της Συνέλευσης του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας για μείωση των πρόωρων θανάτων από θρόμβωση κατά 25% μέχρι το 2025, όπως και το διεθνές σχέδιο δράσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την πρόληψη και έλεγχο των μη μεταδιδόμενων παθήσεων αυτών μέχρι το 2020.
ΣΚΟΠΟΙ
- Να αναδειχτεί η σημαντικότητα της θρομβοεμβολικής νόσου όπως και οι ανάγκες για δράση, υπογραμμίζοντας ειδικά την παραγνωρισμένη απειλή και τις σοβαρές συνέπειες (θνητότητα και θνησιμότητα) σε σχέση με την φλεβική θρομβοεμβολική νόσο (Φ.Θ.Ν.) και την κολπική μαρμαρυγή (Κ.Μ.)
- Η αφύπνιση του κόσμου σε σχέση με την σημαντικότητα, τους κινδύνους, τα σημάδια και τα συμπτώματα της θρόμβωσης ειδικά της Φ.Θ.Ν. και της κολπικής μαρμαρυγής σαν μιας σημαντικής αιτίας θρομβοεμβολικού εγκεφαλικού επεισοδίου.
- Η ενθάρρυνση του κοινού να συζητήσει με τους επαγγελματίες υγείας σχετικά με τον κίνδυνο της θρόμβωσης και την ενδεδειγμένη πρόληψη. Η ενθάρρυνση των ασθενών να αναζητήσουν άμεση ιατρική φροντίδα εάν παρουσιάσουν σημάδια και συμπτώματα της θρόμβωσης.
- Να ξεκινήσει η διαδικασία για εφαρμογή οργανωμένων συστημάτων για σωστή πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία της ΦΘΝ και της ΚΜ στην Κύπρο.
ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ: ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΘΡΟΜΒΩΣΗ
1 στους 4 ανθρώπους παγκοσμίως πεθαίνουν από καταστάσεις που προκαλούνται από την θρόμβωση. Είναι γεγονός ότι 900 000 άνθρωποι μόνο στις ΗΠΑ θα υποστούν κάποιας μορφή θρόμβωση. 100 000 από αυτούς θα πεθάνουν, αριθμός μεγαλύτερος από αυτούς που πεθαίνουν από τον καρκίνο του μαστού, το AIDS, και τα τροχαία ατυχήματα συνολικά. Επίσης κάθε χρόνο, στην Ευρώπη, 650.000 ασθενείς πάσχουν από φλεβική θρόμβωση και 430.000 από πνευμονική εμβολή, ενώ κάθε χρόνο πεθαίνουν 500.000 ευρωπαίοι και 50.000 έλληνες.
Στη θρόμβωση, οφείλονται κυρίως οι τρεις πρώτες καρδιαγγειακές αιτίες θανάτου παγκοσμίως: το οξύ καρδιακό έμφραγμα, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος (ΦΘΝ).
Συνεπώς, η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της θρόμβωσης θα οδηγήσει στη μείωση των θανάτων από θρόμβωση και στη σημαντική ελάττωση των συνολικών ποσοστών θνησιμότητας αλλά και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής παγκοσμίως.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΡΟΜΒΩΣΗ?
- Θρόμβωση είναι ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος σε ένα αιμοφόρο αγγείο (αρτηρία ή φλέβα) όπως για παράδειγμα στην εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ή στις στεφανιαίες αρτηρίες.
Όταν σχηματιστεί ο θρόμβος μπορεί να επιβραδύνει ή να αποφράξει την φυσιολογική ροή του αίματος, ή να σπάσει και να μετακινηθεί με την ροή του αίματος σε κάποιο όργανο. Ο θρόμβος που μετακινείται με την κυκλοφορία ονομάζεται έμβολο. Η θρόμβωση, που μπορεί όμως συχνά να προληφθεί, είναι η αιτία του εμφράγματος του μυοκαρδίου, του θρομβοεμβολικού εγκεφαλικού επεισοδίου, και της θρομβοεμβολικής φλεβικής νόσου, των τριών κορυφαίων καρδιαγγειακών δολοφόνων.
Τρεις βασικοί άξονες διαταραχών προκαλούν τη θρόμβωση όπως τους περιέγραψε πρώτος ο Rudolf Virchow (1821-1902) το 1864:
1. Η βλάβη του ενδοθηλίου (τραυματισμός, επέμβαση, καθετήρες στην φλέβα, φλεβικές παθήσεις όπως οι κιρσοί, βλάβη των φλεβικών βαλβίδων),
2. Η υπερπηκτικότητα (κακοήθεια, φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, κύηση και λοχεία, σήψη, αντισυλληπτικά, θρομβοφιλία),
3. Κυκλοφορική στάση (αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια, ακινησία λόγω νόσου -επεμβάσεως- εγκεφαλικού επεισοδίου, κιρσοί του κάτω άκρου, απόφραξη φλεβών λόγω όγκου -παχυσαρκίας- εγκυμοσύνης).
ΤΥΠΟΙ ΘΡΟΜΒΩΣΗΣ
Η Θρόμβωση συνήθως κατηγοριοποιείται από το πού συμβαίνει στον οργανισμό.
Οι δύο μεγάλες κατηγορίες είναι η αρτηριακή και φλεβική θρόμβωση ανάλογα με το εάν ο θρόμβος συμβαίνει στις αρτηρίες ή τις φλέβες. Και στις δύο ο μηχανισμός δημιουργίας είναι ο ίδιος και επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες – παράγοντες κινδύνου που μπορεί να είναι επίκτητοι ή κληρονομικοί.
Στην φλεβική θρομβοεμβολική νόσο (ΦΘΝ) ο θρόμβος σχηματίζεται στις εν τω βάθει φλέβες των κάτω άκρων (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση) και μπορεί να μετακινηθεί στους πνεύμονες και να προκαλέσει πνευμονική εμβολή (Π.Ε)
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΦΛΕΒΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟ (ΦΘΝ)
- Η φλεβική θρομβοεμβολίκη νόσος δεν κάνει διακρίσεις. Μπορεί να προσβάλλει όλες τις ηλικίες, φυλές και εθνικότητες άνδρες και γυναίκες. Συγκεκριμένες καταστάσεις μπορεί να συμβάλουν σε αυτό το φαινόμενο:
- Η νοσηλεία για μεγάλο χρονικό διάστημα
- Χειρουργικές επεμβάσεις
- Καρκίνος
- Ακινησία
- Ηλικία άνω των 60
- Οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης ή εγκεφαλικού
- Καρκίνος / χημειοθεραπεία
- Τραύμα
- Οιστρογόνα/ ορμονοθεραπεία
- Παχυσαρκία
- Αλκοολισμός
- Τοκετός
ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΙΑ – ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
- Έρευνες έδειξαν ότι η ΦΘΝ μπορεί να προληφθεί και ότι οι στρατηγικές πρόληψης μπορεί να σταματήσουν την δημιουργία του θρόμβου σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Προς τον σκοπό αυτό υπάρχουν πρωτόκολλα ή ερωτηματολόγια – εργαλεία που με βάση την ηλικία, το ιατρικό ιστορικό, την φαρμακευτική αγωγή και τον τρόπο ζωής μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες εάν ο ασθενής διατρέχει κίνδυνο θρόμβωσης στα κάτω άκρα ή στους πνεύμονες όπως και εάν ο κίνδυνος είναι υψηλού, μέτριου ή χαμηλού βαθμού.
Ένα μεγάλο ποσοστό θρομβώσεων (60%)συμβαίνουν σε ασθενείς που λαμβάνουν νοσηλεία κατά την διάρκεια της νοσηλείας ή σε διάστημα μέχρι 90 ημερών μετά. Έτσι προτείνουμε στους ασθενείς να δράσουν έγκαιρα και να ζητήσουν μία αξιολόγηση του κινδύνου για θρόμβωση με την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο εάν δεν ερωτηθούν.
Οι ασθενείς που θεωρούνται υψηλού κινδύνου πρέπει να λαμβάνουν την απαραίτητη προφύλαξη που μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αντιπηκτικά φάρμακα
- Μηχανική προφύλαξη δηλαδή ελαστικές κάλτσες ή συσκευές διαλείπουσας συμπίεσης των άκρων
- Κινητοποίηση και ασκήσεις των άκρων
Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου είναι αυτοί που υποβάλλονται σε μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις ή καρκινοπαθείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία. Επίσης ασθενείς που έχουν νοσήσει από θρόμβωση στο παρελθόν, έχουν συγγενή πρώτου βαθμού με επεισόδιο θρόμβωσης ή γνωστή θρομβοφιλία. Ασθενείς που έχουν επίσης κιρσούς κινδυνεύουν με θρόμβωση κατά την νοσηλεία
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Πολλές φορές η ΦΘΝ μπορεί να μην έχει συμπτώματα και να μην διαγνωστεί. Γι’ αυτό και η υψηλή υποψία από τους ιατρούς αλλά και τους ασθενείς είναι σημαντική. Ωστόσο τις περισσότερες φορές έχουμε συμπτώματα που έχουν σχέση με την θρόμβωση και την Π.Ε.
Συμπτώματα θρόμβωσης:
- Πόνος και ευαισθησία που συνήθως ξεκινά από την κνήμη
- Οίδημα που περιλαμβάνει το πόδι και τον αστράγαλο
- Ερυθρότητα και δυσχρωμία
- Θερμότητα
Πνευμονική εμβολή:
- Ανεξήγητη δύσπνοια
- Γρήγορη αναπνοή
- Πόνος στο στήθος
- Ταχυκαρδία
- Λιποθυμικό επεισόδιο
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις που μπορεί να ζητηθούν από το ιατρικό προσωπικό για την διάγνωση της θρόμβωσης όπως:
- Μια εξέταση αίματος για Δ-Διμερή (D-Dimer)
- Ένα υπερηχογράφημα του άνω ή κάτω άκρου (Duplex) για έλεγχο των αγγείων για θρόμβωση
- Μια αξονική τομογραφία με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό για διάγνωση πνευμονικής εμβολής (Π.Ε)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ΦΘΝ και η ΠΕ είναι σοβαρές και επικίνδυνες για την ζωή καταστάσεις που απαιτούν άμεση ιατρική προσοχή και φροντίδα.
Η θεραπεία μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον ασθενή αλλά τυπικά περιλαμβάνει αντιπηκτικά φάρμακα που αποδομούν τον θρόμβο και προστατεύουν και μπορεί να είναι ένα από τα παρακάτω:
- Αντιπηκτικά φάρμακα
Σήμερα διαθέτουμε τα νέα αντιπηκτικά φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα με πολύ καλά αποτελέσματα και ελάχιστες παρενέργειες. Διαθέτουμε επίσης τα ενέσιμα αντιπηκτικά.
- Μηχανικές συσκευές
- Θρομβολυτική θεραπεία με ή χωρίς μηχανική απορρόφηση του θρόμβου
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να θεραπεύσει την θρόμβωση, αλλά μακροχρόνιες επιπλοκές όπως μεταθρομβωτικό σύνδρομο και χρόνια θρομβοεμβολικής αιτιολογίας υπέρταση μπορεί να συμβούν.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η χρήση των αντιπηκτικών φαρμάκων απαιτεί πολύ καλή γνώση των ενδείξεων και των παρενεργειών τους από τους θεράποντες ιατρούς, οι οποίοι θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν και ακολουθούν τις σχετικές διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες των επιστημονικών εταιρειών.
Σαν Κ.Ε.Α.Ε.Χ. ελπίζουμε η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης να αποτελέσει την αφορμή για να επιτύχουμε τον σημαντικό στόχο της μείωσης του ποσοστού των θανάτων που οφείλονται στην θρόμβωση.
Αυτό θα γίνει μέσα από την επαγρύπνηση και την αφύπνιση του κοινού, ιδιαίτερα των ομάδων υψηλού κινδύνου, αλλά και της ιατρικής κοινότητας και των υπηρεσιών υγείας της πολιτείας ως προς την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της θρόμβωσης.